ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΡΑΝΙΟΣΥΝΟΣΤΕΩΣΕΩΝ

Η συγκεκριμένη ενότητα παρατίθεται με σκοπό την επισήμανση του κινδύνου να υποβληθεί κάποιος πάσχων από κρανιοσυνοστέωση σε μία άστοχη επέμβαση. Πρόκειται για τη μεμονωμένη εκτομή της συνοστεωμένης ραφής, η οποία στη διεθνή ορολογία αναφέρεται ως strip craniectomy. Ο λόγος που παρεμβαίνω σχετίζεται με το γεγονός ότι, αν και η παραπάνω επέμβαση θεωρείται προ πολλού αναποτελεσματική σε ό,τι αφορά την αποκατάσταση των τυπικών δυσμορφιών των κρανιοσυνοστεώσεων, δυστυχώς ορισμένοι αρνούνται πεισματικά να την εγκαταλείψουν, συνεχίζοντας να χειρουργούν τους ασθενείς τους με ακατάλληλο, κατά τη γνώμη μου, τρόπο.

Η strip craniectomy ξεκίνησε να εφαρμόζεται από νευροχειρουργούς στα τέλη του 19ου αιώνα, σε μία προσπάθεια αντιμετώπισης των προβλημάτων που συνοδεύουν τις κρανιοσυνοστεώσεις. Η λογική της στηρίχθηκε στην υπόθεση πως η αφαίρεση της παθολογικής ραφής θα συνέβαλλε στη βελτίωση της μορφής του κρανίου και στη φυσιολογική ανάπτυξη αυτού ακολούθως. Στην κλινική πράξη, ωστόσο, κάτι τέτοιο ουδέποτε επιβεβαιώθηκε. Απεναντίας, η μεμονωμένη αφαίρεση μίας ραφής –δηλ. η εκτομή της ραφής δίχως πρόσθετες παρεμβάσεις, είτε χειρουργικές είτε συντηρητικές–, αποδείχθηκε πως δεν οδηγεί σε άλλο αποτέλεσμα, παρά στην εκ νέου οστεοποίηση της περιοχής, και μάλιστα σε σύντομο διάστημα, με το ανώμαλο σχήμα του κρανίου να παραμένει.

Με την εμφάνιση της κρανιοπροσωπικής χειρουργικής στο προσκήνιο και την καθιέρωση καινοτόμων και ανατρεπτικών τεχνικών, τα πράγματα άλλαξαν. Η strip craniectomy απορρίφθηκε οριστικά και οι κρανιοσυνοστεώσεις άρχισαν να αντιμετωπίζονται στη βάση μίας άλλης προσέγγισης, στόχος της οποίας ήταν η ολική αναδιαμόρφωση όσων οστών συμμετέχουν στη δυσμορφία του θόλου του κρανίου. Λόγω των υψηλών ποσοστών επιτυχίας και της ικανοποιητικής διατήρησης του διορθωμένου σχήματος του κρανίου σε βάθος χρόνου, η νέα μέθοδος –η καλούμενη cranial vault remodeling– έτυχε ευρύτατης αποδοχής από τον επιστημονικό κόσμο που ασχολείται με τις συγκεκριμένες παθήσεις, γεγονός που συνέτεινε ώστε η strip craniectomy να περάσει στο περιθώριο (βλ. και ΠΕΡΙ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ, ΚΡΑΝΙΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ, καθώς και ΚΡΑΝΙΟΣΥΝΟΣΤΕΩΣΕΙΣ, ΜΗ ΣΥΝΔΡΟΜΙΚΕΣ, ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ).

Πέραν της αδιαμφισβήτητης υπεροχής της σε ό,τι έχει να κάνει με το αισθητικό αποτέλεσμα, πρόσφατες έρευνες και μελέτες καταδεικνύουν πως η cranial vault remodeling πλεονεκτεί της strip craniectomy και στα παρακάτω:

  1. Τα παιδιά που υποβάλλονται σε ολική αναδιαμόρφωση των δύσμορφων οστών του κρανίου, σημειώνουν μεγαλώνοντας καλύτερες επιδόσεις σε τεστ αξιολόγησης της μαθησιακής και συμπεριφορικής τους ανάπτυξης, σε σχέση με τα παιδιά που υποβάλλονται σε μεμονωμένη αφαίρεση μίας ή περισσότερων συνοστεωμένων ραφών.
  2. Το ποσοστό εμμένουσας αυξημένης ενδοκρανιακής πίεσης είναι πολύ μικρότερο κατόπιν cranial vault remodeling, συγκρίνοντάς το με εκείνο έπειτα από strip craniectomy (1,6% και 14,6%, αντιστοίχως).

Σύμφωνα με όσα παρατέθηκαν, επομένως, καθίσταται προφανές πως η μεμονωμένη strip craniectomy θα πρέπει να πάψει επιτέλους να εφαρμόζεται. Διότι ακόμα κι αν πρόκειται για μία σύντομη, απλή και χωρίς δυσκολίες επέμβαση –κάτι που όντως ισχύει, αναλογικά προς την αναδιαμόρφωση θόλου, η οποία θεωρείται χειρουργείο ιδιαίτερων απαιτήσεων–, αυτό δεν δικαιώνει τους υποστηρικτές της, καθώς η αφαίρεση ραφής ή ραφών δεν επαρκεί από μόνη της για την αποτελεσματική διόρθωση των προβλημάτων που συνοδεύουν τις κρανιοσυνοστεώσεις.