Ελεύθερη Ανακοίνωση στο 11ο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Πλαστικής Επανορθωτικής και Αισθητικής Χειρουργικής (ΕΕΠΕΑΧ), με τίτλο ‘‘Μετωποπροσωπική Προώθηση και Εξωτερικός Διατατικός Εφελκυσμός: Διεγχειρητική και Μετεγχειρητική Πρακτική’’ (βλ. και ΜΕΤΩΠΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΠΡΟΩΘΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ). Η παρουσίαση αποσκοπούσε στην ανάδειξη ορισμένων καινοτομιών κατά την επέμβαση της μετωποπροσωπικής προώθησης και του επακόλουθου εφελκυσμού των οστών με εφαρμογή εξωτερικού μηχανισμού. Ειδικότερα, προτείναμε:
- Τη χρήση μοσχεύματος πλατείας περιτονίας για ενίσχυση της στεγανοποίησης του πρόσθιου κρανιακού βόθρου – πρακτική που είχε πρώτος υιοθετήσει ο αείμνηστος Στρατουδάκης, χωρίς, ωστόσο, να τη δημοσιεύσει ποτέ ή να την κοινοποιήσει ευρύτερα (Σχήματα 1, 2, 3).
- Επιμονή στην εκτέλεση των προβλεπόμενων οστεοτομιών στην άνω γνάθο, μεταξύ του εδάφους των οφθαλμικών κόγχων και των πτερυγοϋπερώιων συνδεσμώσεων, έτσι ώστε η κινητοποίηση της γνάθου να λαμβάνει χώρα ελεγχόμενα και αβίαστα – και τούτο διότι, λόγω δυσκολιών στην προσπέλαση, οι ως άνω οστεοτομίες συχνά αποφεύγονται (Σχήμα 4).
- Τον ακριβή προσδιορισμό της κατεύθυνσης της οστεοτομίας από τις ηθμοειδείς κυψέλες προς το ελεύθερο χείλος της ύνιδας, με τη βοήθεια ενός ειδικού μηχανισμού που επινοήσαμε – μέχρι σήμερα, η παραπάνω οστεοτομία πραγματοποιείται εμπειρικά και κατά προσέγγιση (Σχήμα 5).
- Μία νέα μέθοδο εφαρμογής οστικών μοσχευμάτων, ούτως ώστε να προάγεται η οστεοποίηση στον θόλο του κρανίου μετεγχειρητικά και να σταθεροποιείται το αισθητικό αποτέλεσμα.
- Τη συστηματική αποσυμφόρηση της ρινός και των παραρρίνιων κόλπων μετεγχειρητικά, προκειμένου να μειώνονται οι πιθανότητες επιμόλυνσης ή άλλων επιπλοκών στις συγκεκριμένες ή τις γύρω περιοχές.
Προφίλ απεικονίσεις του άνω τμήματος του προσώπου και του κρανίου, κατά την επέμβαση μετωποπροσωπικής προώθησης. Σχ. 1. Μεταξύ των οστεοτομιών που απαιτούνται για την πλήρη κινητοποίηση των οστών του μέσου τριτημορίου του προσώπου, περιλαμβάνεται και η οστεοτομία (βέλη) των ηθμοειδών κυψελών (έντονο γκρι χρώμα). Ωστόσο, με την εν λόγω οστεοτομία δημιουργείται επικοινωνία του πρόσθιου κρανιακού βόθρου (ΠΚΒ) με τον ρινοφάρυγγα (ΡΦ), με αποτέλεσμα να απαιτείται στεγανοποίηση του ΠΚΒ, προκειμένου να αποφευχθεί επιμόλυνση αυτού και του εγκεφάλου από μικρόβια του ΡΦ. Προηγουμένως έχει πραγματοποιηθεί κατάσπαση του δέρματος του μετώπου (Δ), παρασκευή του περιοστέου ως κρημνού (Π) και αποχωρισμός του μετωπιαίου οστού (Μ) από το κρανίο. Σχ. 2. Μετάθεση του κρημνού του περιοστέου στην οροφή των ηθμοειδών κυψελών για στεγανοποίηση του ΠΚΒ. Σχ. 3. Τοποθέτηση μοσχεύματος πλατείας περιτονίας (έντονο μοβ χρώμα) μεταξύ του κρημνού και του εγκεφάλου (Ε) για ενίσχυση της στεγανοποίησης. Το μόσχευμα λαμβάνεται από τον μηρό.
Σχ. 4. Σχεδιασμός της οστεοτομίας στην άνω γνάθο (διακεκομμένη γραμμή), η οποία ενώνει την οστεοτομία στο έδαφος του δεξιού κόγχου (κυκλοτερής συμπαγής γραμμή) και την αποκόλληση της σύστοιχης πτερυγοϋπερώιας συνδέσμωσης (βέλος, ευθεία συμπαγής γραμμή). Για καλύτερη απεικόνιση του πεδίου, ένα τμήμα του ζυγωματικού οστού (Ζ) αφαιρέθηκε. Σχ. 5. Σχεδιασμός της οστεοτομίας (βέλος, διακεκομμένη γραμμή) μεταξύ των ηθμοειδών κυψελών και της ύνιδας (Υ, περίγραμμα με μαύρες τελείες).
Την παραπάνω Ανακοίνωση παρουσίασα στη συνεδρία που αφορούσε στις συγγενείς ανωμαλίες, τις εργασίες της οποίας είχα τη χαρά να συντονίσω ως προεδρεύουσα. Σε αυτό το σημείο, εν τούτοις, θα ήθελα να σταθώ στον ιδιαίτερα μικρό αριθμό σχετικών Ανακοινώσεων –μόλις 5 (!) επί συνόλου 146 που περιελήφθησαν τελικά στο συνέδριο–, γεγονός αποκαρδιωτικό οπωσδήποτε, καθώς αντανακλά το χαμηλό πιθανώς ενδιαφέρον γύρω από τις συγγενείς ανωμαλίες εν γένει. Παρά ταύτα, η συζήτηση που ακολούθησε στο τέλος της συνεδρίας υπήρξε μάλλον γόνιμη, δεδομένου ότι φάνηκε να αποσαφηνίζονται ορισμένα ζητήματα που προκύπτουν στη βάση των αντικρουόμενων απόψεων αναφορικά με την ιδανική χρονική στιγμή αποκατάστασης των σχιστιών χείλους, τουτέστιν σε πρώιμο ή απώτερο στάδιο (δηλ. κατά τις πρώτες ημέρες μετά τη γέννηση ή αργότερα, στους 3 μήνες περίπου). Ως εκ τούτου, νομίζω πως κατ’ αρχήν συμφωνήσαμε όλοι πως, σε ό,τι έχει να κάνει με τη διάρκεια της νοσηλείας και τον χρόνο έναρξης του θηλασμού, τα συμπεράσματα είναι παρόμοια σε κάθε περίπτωση: τόσο στις πρώιμες όσο και στις απώτερες αποκαταστάσεις, το μωρό εξέρχεται του νοσοκομείου 24 ώρες μετά την επέμβαση, ενώ ο θηλασμός ξεκινά ούτως ή άλλως αμέσως μετά τη γέννηση, αρκεί να έχουν παρασχεθεί στη μητέρα κάποιες απλές οδηγίες προκειμένου να διευκολύνεται το μωρό κατά τη συγκεκριμένη διαδικασία. Όλοι, επίσης, αναγνωρίσαμε πως, όταν η διόρθωση της σχιστίας προγραμματίζεται για αργότερα, η ψυχική επιβάρυνση των γονέων και του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος παρατείνεται. Αν και διευκρίνισα, βέβαια, πως οι όποιες αρνητικές επιπτώσεις μίας τέτοιας επιλογής αντισταθμίζονται από την ευκαιρία που θα έχει ο χειρουργός να διαχειρισθεί τους ιστούς της σχιστίας με μεγαλύτερη άνεση και ακρίβεια, λόγω της εν τω μεταξύ ταχείας ανάπτυξης του μωρού. Δοθέντος, ωστόσο, ότι εκεί σημειώθηκε διαφωνία, εξαιτίας του επιχειρήματος που διατυπώθηκε ότι το λειτουργικό και αισθητικό αποτέλεσμα μίας πρώιμης επέμβασης δύναται να είναι εξίσου ικανοποιητικό με εκείνο μίας απώτερης, έσπευσα να τοποθετηθώ και να εκφράσω τη γνώμη πως για μένα ήταν και είναι ζήτημα κοινής λογικής: εάν αναμένω ένα καλό αποτέλεσμα –υπογράμμισα– χειρουργώντας ιστούς περιορισμένου μεγέθους, τότε είμαι σίγουρη πως το αποτέλεσμα θα είναι ακόμα καλύτερο, εάν χειρουργήσω τους ίδιους, πλην όμως ανεπτυγμένους ιστούς.