Παρίσι, 18ο Συνέδριο της International Society of Craniofacial Surgery (ISCFS). Άρτια διοργάνωση, με παρουσία 850 επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων από όλον τον κόσμο.
Ως πιο ενδιαφέρουσες συνεδρίες ξεχώρισα, κατ’ αρχήν, εκείνη που αφορούσε στην τεχνική της μετωποπροσωπικής προώθησης (monobloc advancement technique), ιδίως λόγω των πρωταγωνιστικών παρεμβάσεων του περίφημου Γάλλου πλαστικού και κρανιοπροσωπικού χειρουργού, Eric Arnaud. Καινοτόμος άποψη, λοιπόν, του Arnaud είναι ότι η μέθοδος μπορεί να εφαρμόζεται και σε πολύ νεαρές ηλικίες –κάτι που διαχρονικά αμφισβητείται ευρέως–, ακόμα και μικρότερες των 12 μηνών. Η σημασία της θέσης αυτής ενδέχεται να αποδειχθεί καθοριστική για τις προοπτικές της μεθόδου· όχι μόνο διότι τα αποτελέσματα μπορεί να είναι εξαιρετικά –και του Arnaud όντως ήταν–, αλλά κυρίως λόγω της διαρκώς φθίνουσας δημοτικότητας της τεχνικής διεθνώς. Τούτο δικαιολογείται εν μέρει, καθώς πρόκειται για τεχνική ιδιαίτερων απαιτήσεων και δυσκολιών· παρά ταύτα, θεωρείται μακράν η πλέον αποτελεσματική επί συνδυασμένης υποπλασίας του μετώπου και του μέσου τριτημορίου του προσώπου. Όσα ανακοινώθηκαν και συζητήθηκαν, επομένως, συνιστούν οπωσδήποτε κίνητρο αναπροσανατολισμού των τάσεων ως προς την αντιμετώπιση των παραπάνω ανωμαλιών (βλ. και ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ, ΜΕΤΩΠΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΠΡΟΩΘΗΣΗ).
Ξεχωριστό ενδιαφέρον, επίσης, παρουσίαζε η συνεδρία για τη χειρουργική θεραπεία των κρανιοσυνοστεώσεων, με κεντρικό αντικείμενο τη διαμάχη μεταξύ των strippers και vaulters – και η οποία διατηρείται για χρόνια με αμείωτη ένταση. Οι πρώτοι, λοιπόν, επιμένουν στη strip craniectomy –πρόκειται κυρίως για νευροχειρουργούς–, ενώ οι δεύτεροι στην αναδιαμόρφωση όσων οστών συμμετέχουν στη δυσμορφία του κρανιακού θόλου. Προσωπικά συντάσσομαι απερίφραστα με τους δεύτερους, έχοντας εκφράσει τη θέση μου και γραπτώς (βλ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ, ΚΡΑΝΙΟΣΥΝΟΣΤΕΩΣΕΙΣ, ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ). Αυτό που έχει σημασία, ωστόσο, δεν είναι οι δικές μου απόψεις ή ό,τι προτιμά ο καθένας, αλλά ό,τι τεκμηριώνεται σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία. Ως εκ τούτου, οι vaulters ήταν εκείνοι που έκλεψαν για μία ακόμα φορά την παράσταση, καθώς, με προεξάρχοντες τους Steven Buchman, Jim Goodrich και John Persing, άσκησαν δριμεία κριτική στους strippers και την παρωχημένη τους πρακτική: βάσει των επιστημονικών δεδομένων –τους αμφισβήτησαν αυστηρά–, η strip craniectomy συνοδεύεται από σαφώς υψηλότερο ποσοστό επανεπεμβάσεων και επιπλοκών – κάτι που είναι και η αλήθεια, βεβαίως· όμως, εννοείται πως το ζήτημα πάλι δεν λύθηκε… Σημειώνω, τέλος, μία σύντομη συζήτηση που είχα με τον Persing, σχετικά με τον εκλιπόντα Αλέξανδρο Στρατουδάκη και τη φιλία που τους συνέδεε· ήταν ιδιαίτερα συγκινητικό.
Με τον Ολλανδό καθηγητή πλαστικής χειρουργικής, Jacques van der Meulen (δεξιά μου) –πρόκειται για συγγενή του πασίγνωστου Jacques C. van der Meulen, για τον οποίον βλ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ, ΠΕΡΙ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ, ΚΡΑΝΙΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ– και τον Τούρκο Gökhan Tunçbilek, επίσης πλαστικό χειρουργό.
Αριστερά: με την Patricia Clerkin, νευροχειρουργό από την Καλιφόρνια των ΗΠΑ. Δεξιά: με τον καθηγητή πλαστικής χειρουργικής στο Μίσιγκαν των ΗΠΑ και ένθερμο vaulter, Steven Buchman.
Ασχολούμενη σήμερα με τις τελικές διορθώσεις της παρούσας ανάρτησης (είναι 8 Μαΐου 2020), πληροφορήθηκα μία τρομερά δυσάρεστη είδηση: την απώλεια του Jim Goodrich! Κι αυτό που με συγκλονίζει ακόμη περισσότερο, είναι ότι, προετοιμάζοντας λίγες μέρες νωρίτερα το παραπάνω κείμενο, τον εγκωμίαζα ως έναν από τους επικριτές της strip craniectomy, δίχως να έχω υπ’ όψιν το τραγικό γεγονός. Τι ειρωνεία να αναφέρεσαι σε κάποιον, αγνοώντας ότι πλέον δεν ζει!
Αν και δεν τον γνώριζα προσωπικά, νοιώθω την υποχρέωση να γράψω δυο λόγια για κείνον. Ο James T. Goodrich, λοιπόν, γεννήθηκε στο Πόρτλαντ των ΗΠΑ στις 16 Απριλίου 1946 και αναδείχθηκε ως ένας από τους σπουδαιότερους νευροχειρουργούς διεθνώς, διατηρώντας τον τίτλο του καθηγητή στο Albert Einstein College of Medicine από το 1998 έως τον θάνατό του. Μολονότι νευροχειρουργός, διέπρεψε στο πεδίο των κρανιοπροσωπικών ανωμαλιών και κρανιοσυνοστεώσεων – εξ ου και η θέση του με το μέρος των vaulters. Παρά ταύτα, όλοι θεωρούν πως η πιο μεγάλη συνεισφορά του αφορά στην εξέλιξη της χειρουργικής αποχωρισμού διδύμων, τα οστά των κεφαλών και οι εγκέφαλοι των οποίων παραμένουν σε συνένωση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο Goodrich είχε πραγματοποιήσει 7 από τις συνολικά 59 επεμβάσεις του είδους. Απεβίωσε στις 30 Μαρτίου 2020, χτυπημένος από τον COVID–19 στη λαίλαπα της Νέας Υόρκης. Θα τον θυμάμαι με κείνο το αδιόρατο μειδίαμα και την αφοπλιστική του γαλήνη, όταν έχοντας διευκρινίσει στην ομιλία του τους λόγους για τους οποίους δεν συμμεριζόταν τις απόψεις των strippers, αυτοί επέμεναν να τον βομβαρδίζουν πεισματικά με απανωτές διαμαρτυρίες και σχόλια…
James T. Goodrich, MD (1946–2020).
Ακολούθως παραθέτω μερικές φωτογραφίες που τράβηξα κατά την επίσκεψή μου στο Musée d’Orsay στο Παρίσι. Πρόκειται για πίνακες ορισμένων από τους πιο φημισμένους ζωγράφους –Cézanne, Cassatt, Renoir, Monet, van Gogh, Caillebotte, Gauguin–, με το φως και το χρώμα να υποδύονται μοναδικά κάποιες κορυφαίες στιγμές της ανθρώπινης ψυχής κι ευφυΐας. Δεν είμαι και σίγουρη, αλλά νομίζω πως κάπου είχε πάρει το μάτι μου και τον Goodrich εκεί…
